Το ιστορικό και μεγαλόφωνο «ΟΧΙ» του Αρχιεπίσκοπου Δημητρίου στην προφορική απαίτηση του Πατριάρχη Βαρθολομαίου να παραιτηθεί.
Η ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ ΚΑΡΛΟΥΤΣΟΥ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ ΒΗΜΑ ΓΙΑ ΚΑΘΑΡΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
Εριξε τον Ιάκωβο και τον Σπυρίδωνα αλλά η Ομογένεια δείχνει αποφασισμένη: Δεν θα ρίξει πρόωρα και τον Δημήτριο αλλά θα αποχωρήσει μαζί του
Του Νίκου Σταματάκη*
Σε φάση πρωτοφανούς κρίσεως έφθασαν οι σχέσεις της Αρχιεπισκοπής Αμερικής με το Οικουμενικό Πατριαρχείο μετά την προφορική απαίτηση του Πατριάρχη Βαρθολομαίου προς τον Αρχιεπίσκοπο να παραιτηθεί και το μεγαλόφωνο «ΟΧΙ» που αντέταξε ο κ.Δημήτριος. Ηταν δικαιολογημένο το ΟΧΙ αυτό; Βεβαίως και ήταν και εκφράζει απολύτως τα αισθήματα της συντριπτικής πλειοψηφίας του κλήρου και του λαού. Ηταν ένα ΟΧΙ που έβγαινε μέσα από τα σπλάχνα της Ομογένειας, ένα ιστορικό ΟΧΙ στην ανεξέλεγκτη οικονομική αφαίμαξη της
Ομογένειας και στην απαράδεκτη ανάμιξη του εδώ Επιτρόπου του Πατριαρχείου πατρός Αλέξανδρου Καρλούτσου στην διοίκηση και λειτουργία της Εκκλησίας τη Αμερικής.
Εάν ήθελε κανείς να συμπτύξει σε μια μόνο λέξη την ουσία του προβλήματος που αντιμετωπίζει σήμερα η Εκκλησία μας, η αρχαία ελληνική γλώσσα έχει την πιο κατάλληλη: «Υβρις», δηλαδή η συμπεριφορά ενός ατόμου που, υπερκτιμώντας τις δυνάμεις του και υπερβαίνοντας τις εξουσίες του, συμπεριφέρεται με αλαζονικό και προσβλητικό τρόπο απέναντι στους άλλους, απέναντι στουςνόμους της πολιτείας και κυρίως απέναντι στον άγραφο θεϊκό νόμο. Στην Αρχαία Ελλάδα πιστευόταν ότι αυτή η ανάρμοστη συμπεριφορά οδηγεί αναπόφευκτα στην πτώση του «υβριστού». Στην περίπτωση μας «υβριστής» δεν είναι άλλος από τον «φάδερ Αλεξ» και επείγει περισσότερο από ποτέ η αποχώρησή του, ΑΦΟΥ ΠΡΩΤΑ ΔΩΣΕΙ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΓΙΑ ΤΑ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΑ ΤΟΥ και κυρίως για τα οικονομικά που διαχειρίσθηκε.
Από την άλλη πλευρά, η συντριπτική πλειοψηφία της Ομογένειας κατανοεί ότι ο 90χρονος πλέον Αρχιεπίσκοπος Δημήτριος δεν θα είχε καμία αντίρρηση να αποχωρήσει, εάν φυσικά του δινόταν η αυτονόητη ευκαιρία να βάλει κάποια τάξη στα οικονομικά της Αρχιεπισκοπής και στο ζήτημα της ανέγερσης του ναού του Αγ.Νικολάου στο Ground Zero. Ο κ.Δημήτριος μπορεί να μην είχε τα απαιτούμενα διοικητικά προσόντα και να μην ήταν η ηγετική φυσιογνωμία που θα θέλαμε (άλλωστε μπροστά στο ύψος του Ιακώβου ποιος θα μπορούσε να σταθεί
επάξια;). Υπήρξε όμως απαράμιλλος πνευματικός ηγέτης, συμβιβαστικός και ειρηνοποιός. Δεν υπάρχει λόγος να μην του δοθεί κάποιος λογικός χρόνος για να αποχωρήσει με το κεφάλι ψηλά και όχι ταπεινωμένος όπως τώρα.
Αντίθετα, εκείνοι που επείγονται να τον βγάλουν πρόωρα από τη μέση προδίδουν ταυτόχρονα και τους ύποπτους σκοπούς τους. Θέλουν να «κουκουλώσουν» τα οικονομικά σκάνδαλα από την διαχείριση τεράστιων ποσών, τόσο για την ανέγερση του Αγ.Νικολάου, όσο και από τα άλλα ταμεία που δεν υπάγονται στον
προϋπολογισμό της Αρχιεπισκοπής; Θέλουν να διατηρήσουν τα προνόμια από την θέση «Επιτροπείας» που κατέχει ο «Φάδερ Αλεξ»; Θέλουν να παραμείνουν ζωντανές οι φανερές και υπόγειες πολιτικές διασυνδέσεις τους; Πιθανότατα όλα μαζί…
Το βέβαιο είναι ότι τη στιγμή αυτή έχουν χαραχτεί οι «γραμμές της αντιπαράθεσης», μιας σύγκρουσης ανοιχτής που απειλεί με διχασμό την Εκκλησία και την Ομογένεια της Αμερικής. Από την μια πλευρά είναι οι «Πατριαρχικοί», υποστηρικτές του «φάδερ Αλεξ», που αποτελούν μικρή μειοψηφία των κληρικών και του λαού έχουν ελάχιστους υποστηρικτές τους στον
Ομογενειακό τύπο. Από την άλλη πλευρά, εκείνοι που ζητούν την «Αυτοκεφαλία» (αλλά είναι προφανές ότι το αίτημα αυτό είναι περισσότερο ένα σύμβολο της αντίθεσης και ότι θα ήταν διατεθειμένοι να συμβιβαστούν σε μια λογική βάση με το Πατριαρχείο) όπου συντάσσονται η συντριπτική πλειοψηφία των Επισκόπων, του κλήρου και του λαού.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης θα πρέπει να μελετήσει ιδιαίτερα προσεκτικά την κατάσταση και να λάβει αποφάσεις ψύχραιμες και συνετές. Θα πρέπει να ελέγξει και τον ίδιο του τον εαυτό – και είναι γνωστό ότι δεν στερείται ελαττωμάτων. Οι παλαιότεροι στην Ομογένεια ασφαλώς θυμούνται τον κ.Βαρθολομαίο να δημιουργεί ανεπίτρεπτες σκηνές κατά την επίσκεψη του Πατριάρχη Δημητρίου στις ΗΠΑ το 1990 για την συμβολική «δευτερο-καθεδρία» απέναντι στον Αρχιεπίσκοπο Ιάκωβο… Αυτός, ένας άγνωστος τότε ιεράρχης είχε την απαίτηση να
υποσκελίσει τελετουργικά ένα ηγέτη παγκοσμίου κλάσεως, τον Ιάκωβο… Αυτά δυστυχώς τα προβλήματα ενός συγκρουσιακού χαρακτήρα δεν είναι καλό σημάδι για το τι θα επιλέξει τώρα ο κ. Βαρθολομαίος. Ευελπιστούμε ότι η ωριμότητα της ηλικίας θα έχει επιφέρει αλλαγές…
Εφόσον πράγματι o Παναγιώτατος θελήσει να αποφασίσει με σύνεση τότε ασφαλώς θα διαπιστώσει ότι ταυτόχρονα με την αποχώρηση του Αρχιεπισκόπου Δημητρίου θα πρέπει να αποχωρήσει και ο «Φάδερ Αλεξ», αφού πρώτα οι ορκωτοί λογιστές ολοκληρώσουν τη δουλειά τους και αφού και οι δύο δώσουν λογαριασμό για τα χρήματα που διαχειρίστηκαν. Η Εκκλησία μας δεν αντέχει δύο Αρχιεπισκόπους, με τον «κρυφό» να υποσκάπτει τον «επίσημο». Η Ομογένεια δείχνει ότι δεν έχει διάθεση να συνεχίσει να ενισχύει παντοιοτρόπως την Εκκλησία εάν αυτή η κατάσταση δεν αλλάξει. Ο Πατριάρχης θα πρέπει να το πάρει απόφαση ότι ο επόμενος Αρχιεπίσκοπος θα είναι ο ΜΟΝΟΣ άνθρωπος της εμπιστοσύνης του στην Εκκλησία μας και δεν θα έχει ανάγκη άλλων «επιτρόπων» και «εισπρακτόρων»…
Η Ομογένεια επίσης φαίνεται να κατανοεί πλήρως την σημασία που έχει το Οικουμενικό Πατριαρχείο για την Ορθοδοξία και τον Ελληνισμό. Κανείς δεν έχει στόχο την πλήρη ρήξη των δεσμών με το Φανάρι. Αλλά είναι καιρός το Φανάρι να αναγνωρίσει ότι η Εκκλησία της Αμερικής είναι σε θέση να εκλέξει τον ηγέτη που της αρμόζει μέσω των δημοκρατικών θεσμών της. Ας μην μας αντιτάξει κανείς ότι «η Εκκλησία δεν είναι δημοκρατία». Η Ορθοδοξία, σε αντίθεση με τον Καθολικισμό και άλλες εκκλησίες, είναι πράγματι δημοκρατικά
οργανωμένη και έχει μια ιστορικά δημοκρατική παράδοση. Η Εκκλησία δεν είναι επίσης ο αυταρχισμός του Ενός. Και ούτε η πατριαρχική Σύνοδος του Φαναρίου είναι σε θέση να γνωρίζει τις ανάγκες, τις επιθυμίες και τις ελπίδες των μελών της Εκκλησίας της Αμερικής καλύτερα από εμάς τους ίδιους.
Η καλύτερη λύση θα ήταν φυσικά συμβιβαστική: να εκλέγεται ο Αρχιεπίσκοπος από διευρυμένο «Ειδικό Εκλογικό Συμβούλιο» της Εκκλησίας της Αμερικής (επισκόπων, κληρικών και λαϊκών) με βάση κατάλογο υποψηφίων. Υποψήφιοι θα μπορούν να είναι όλοι οι Επίσκοποι της Αμερικής καθώς επίσης και Επίσκοποι από άλλες εκκλησίες που θα υποδεικνύονται από τουλάχιστον 5 μέλη του εκλογικού συμβουλίου ή και απευθείας από το ήδη υπάρχον Εκκλησιαστικό Συμβούλιο. Με ανάλογο τρόπο θα πρέπει να εκλέγονται και οι Επίσκοποι – έτσι ώστε να αποφεύγονται τα ευτράπελα του πρόσφατου παρελθόντος. Υπάρχουν άριστοι νομομαθείς στα εκκλησιαστικά θέματα και είναι βεβαιο ότι θα μπορούσαν να προτείνουν ένα κατάλληλο εκλογικό σύστημα.
Επιπλέον – και τούτο είναι ακόμα σπουδαιότερο – το Πατριαρχείο θα πρέπει να εγκαθιδρύσει θεσμούς διαφάνειας στα οικονομικά. Η εποχή των «μετρητών στη βαλίτσα» ή των όποιων αδιαφανών συναλλαγών σε κρυφούς λογαριασμούς τελείωσε ανεπιστρεπτί. Σε τούτο κλήρος και λαός της Εκκλησίας της Αμερικής είναι αποφασισμένοι και δείχνουν ότι δεν θα ανεχθούν καμία, μα καμία, αντίρρηση. Το μήνυμα που μας έρχεται από παντού είναι ότι το άθλιο αυτό παιχνίδι στις πλάτες όλων έχει λήξει…
Η Ομογένεια ευελπιστεί ότι ο κ.Βαρθολομαίος θα αποφασίσει με σύνεση. Η πολυτάραχη καριέρα του «φάδερ Αλεξ» στην Εκκλησία της Αμερικής έχει τελειώσει – έχει χάσει την «έξωθεν καλήν μαρτυρίαν» και όχι μόνον… Οι πολυδαίδαλες σχέσεις του με την αμερικανική εξουσία δεν θα τον βοηθήσουν να παραμείνει στην θέση του ΕΠΕΙΔΗ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ ΞΕΣΗΚΩΜΕΝΗ ΟΛΗ Η ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ. Είναι καιρός να αποχωρήσει με ειρηνικό και εύσχημο τρόπο εάν πράγματι έχει έστω και ίχνος αγάπης για την Εκκλησία και δεν βάζει πάνω από όλα και όλους τον εαυτό του – όπως έχει δείξει. Εάν όμως διαλέξει τον πόλεμο ας είναι βέβαιος ότι ΘΑ ΗΤΤΗΘΕΙ.
___________
*Ο Νίκος Σταματάκης είναι διδάκτωρ κοινωνικών επιστημών, διεθνολόγος και επιχειρηματίας που ζει και εργάζεται στη Νέα Υόρκη .stamatakis@aol.com
