Σελίδες Ρωμιοσύνης... στην Κωνσταντινούπολη

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ | ΕΚΔΟΣΕΙΣ

Ο Μιχάλης Βασιλειάδης και ο γιος του, Μηνάς, εκδίδουν στην Κωνσταντινούπολη την ελληνόφωνη καθημερινή εφημερίδα «Απογευματινή». Εναν ιστορικό τίτλο που περιέχει συμπυκνωμένες ειδήσεις και μνήμες που αφορούν στους Ρωμιούς της Πόλης. Eχουν περάσει 88 χρόνια από τότε που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στην Κωνσταντινούπολη η καθημερινή ελληνόφωνη εφημερίδα Απογευματινή. Μαζί με την τουρκική Τζουμχουριέτ αποτελούν τις παλαιότερες σε ηλικία εφημερίδες της Τουρκίας. 

Στη δεκαετία του 1920, η Απογευματινή πουλούσε 30.000 φύλλα, περισσότερα από τις τουρκικές εφημερίδες της εποχής, καθώς οι Ελληνες ήταν πολλοί και διάβαζαν συχνά εφημερίδες λόγω υψηλού μορφωτικού επιπέδου. 

Σήμερα πουλά μόνο 600 φύλλα, εκ των οποίων το 90% στην Κωνσταντινούπολη και τα υπόλοιπα στην Ελλάδα. Καθώς ο αριθμός των ελληνόφωνων οικογενειών της Πόλης είναι περίπου ίσος με το τιράζ της Απογευματινής, θα μπορούσε αυτή η εφημερίδα να συμπεριληφθεί στο βιβλίο Γκίνες, αφού διαβάζεται από το 99,9% των εν δυνάμει αναγνωστών της.

Γραφεία. Πατέρας και γιος μπροστά στο φύλλο που ανήγγειλε την τουρκική εισβολή στην Κύπρο.

Πορεία μέσα από συμπληγάδες
Ιδρυτής της Απογευματινής υπήρξε ο φαρμακοποιός Κωνσταντίνος Βασιλειάδης και πρώτος αρχισυντάκτης της ο θρυλικός Ελληνας Λεβαντίνος δημοσιογράφος Καβαλιέρος Μαρκουίζος, ο οποίος απελάθηκε από την Τουρκία το 1950 και πέθανε ολομόναχος στην Ελλάδα έπειτα από λίγα χρόνια. Ο διάδοχός του, Γρηγόρης Γιαβερίδης, ήξερε να ελίσσεται και διέσωσε την εφημερίδα περνώντας τη μέσα από συμπληγάδες. Στη συνέχεια, μέχρι το 2002, την εξέδιδε ο γιατρός Γιώργος Αντόσογλου, ο οποίος μετά βίας την κρατούσε ζωντανή λόγω προβλημάτων υγείας. Μετά τον θάνατο του τελευταίου ανέλαβε την Απογευματινή ο σημερινός εκδότης της, Μιχάλης Βασιλειάδης, ο οποίος είχε διατελέσει στο παρελθόν αρθρογράφος και διευθυντής της πολίτικης εφημερίδας Εμπρός.

Το 1964, ο κ. Βασιλειάδης κατηγορήθηκε και δικάστηκε για διάσπαση της εθνικής ενότητας της Τουρκίας και προπαγάνδα υπέρ της ρωμιοσύνης. Οπως μας περιγράφει ο ίδιος χαρακτηριστικά: «Η δίκη μου αναβαλλόταν συνεχώς και κράτησε 10 χρόνια, αλλά στο τέλος αθωώθηκα. Στη συνέχεια, μετακόμισα στην Αθήνα, όπου εξέδιδα τη μηνιαία εφημερίδα Επτάλοφος. Ομως, καθώς η ψυχή μου λαχταρούσε την Πόλη, έκανα ολική επαναφορά σε αυτήν το 2002, αναλαμβάνοντας με μεγάλες προσωπικές θυσίες την Απογευματινή, που ψυχορραγούσε». Ο Μιχάλης Βασιλειάδης μέχρι πριν από λίγα χρόνια έστηνε την Απογευματινή με παμπάλαια μέσα. Από το 2005, όμως, που τον ακολούθησε στην Κωνσταντινούπολη ο γιος του, Μηνάς, πήρε μεγάλη ώθηση το όραμά του. Το γεννημένο και μεγαλωμένο στην Αθήνα Ελληνόπουλο, με τις γνώσεις του στην πληροφορική, έδωσε φτερά στην Απογευματινή, που φτάνει πια μέσω διαδικτύου και έναντι ελάχιστου τιμήματος σε 1.000 περίπου αναγνώστες εκτός Τουρκίας.

Οπως μας λέει ο γιος, Μηνάς Βασιλειάδης, έχει βάλει σκοπό της ζωής του να συγκινεί κωνσταντινουπολίτικες ψυχές στα πέρατα του κόσμου: «Οταν πέρυσι αναδείχτηκε πρωταθλητής μπάσκετ νέων ο ρωμαίικος αθλητικός σύλλογος Ταταύλα, δημοσιεύσαμε αμέσως την είδηση στην Απογευματινή. Λίγα λεπτά μετά την ανάρτηση της εφημερίδας στο διαδίκτυο, χτύπησε το τηλέφωνο του συλλόγου και μια φωνή που έτρεμε από συγκίνηση έδωσε συγχαρητήρια. Οταν ρωτήθηκε από πού τηλεφωνεί, απάντησε από την Αυστραλία και συμπλήρωσε ότι διάβασε την είδηση στη διαδικτυακή μας έκδοση».

Τραμ. Τα γραφεία της εφημερίδας βρίσκονται στη θρυλική λεωφόρο του Πέραν, δίπλα στη στάση του γραφικού τραμ.

Στην Κωνσταντινούπολη κυκλοφορεί και μια άλλη ελληνική εφημερίδα, η Ηχώ, του Αντρέα Ρομπόπουλου. Οι ελληνικές εφημερίδες της Πόλης δεν πρέπει να σβήσουν γιατί μέσα από τις σελίδες τους έχει περάσει ολόκληρη η ιστορία της Ρωμιοσύνης. Το ανεκτίμητο για τον ελληνισμό αρχείο τους καταστρέφεται σιγά σιγά, επειδή το χαρτί όπου τυπώνονταν παλαιότερα ήταν κακής ποιότητας. Ο Κωνσταντινοπολίτης καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Κώστας Γαβρόγλου έχει βοηθήσει στη διάσωση μέρους του αρχείου της Απογευματινής, αλλά χρειάζεται να αφυπνιστούν κι άλλες συνειδήσεις ευεργετών...

Στοά. Στη Στοά της Συρίας της λεωφόρου Ιστικλάλ βρίσκεται η έδρα της εφημερίδας.

ΕΡΝΤΟΓΑΝ
Ενδιαφέρον και προσωπική παρέμβαση

Η είδηση ότι επίκειται το κλείσιμο της Απογευματινής προκάλεσε μεγάλο ενδιαφέρον στην Τουρκία. Μέχρι και ο ίδιος ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Ερντογάν ενδιαφέρθηκε προσωπικά και έστειλε στα γραφεία της Απογευματινής τον διευθυντή του κρατικού κέντρου διακίνησης Τύπου της Τουρκίας, για να υποσχεθεί ότι θα συμπεριλάβει και τις ομογενειακές εφημερίδες στο επιδοτούμενο καθεστώς που ισχύει για τις τουρκικές.

• ...Ομως, καθώς η ψυχή μου λαχταρούσε την Πόλη, έκανα ολική επαναφορά σε αυτήν το 2002, αναλαμβάνοντας με μεγάλες προσωπικές θυσίες την Απογευματινή, που τότε ψυχορραγούσε».

Kείμενο - Φωτογραφίες: Γιώργος Zαφειρόπουλος
www.travelpaths.gr